KIRŞEHİR AKPINAR
  Akpınar
 
Text-align özelliği


1938 yılı,Ondokuz nisan
Bir öğle vakti koptu kıyamet
Nice canlar telef oldu ansızın
Türkiyeyi yasa boğdun akpınar



GEÇMİŞTEN BUGÜNE AKPINAR İLÇESİ


1-) GENEL BİLGİ


Kırşehir iline bağlı 6 ilçeden biri olan akpınar ilçesi,Ankara Kayseri asfaltının üzerinde ve kırşehirin 40 km. batısındadır. Akpınar 30 derece 37 dakika kuzey enlemi 34 derece 10 dakika doğu meridyenleri arsındadır.

04.07.1987 tarihinde ilçe olmuştur.22.10.2000 Tarihi itibari ile toplam nüfusu 13 349,Belediye nüfusu 3696,Köy nüfusu ise 9653 tür.Yüz ölçümü 527 km²,denizden yüksekliği 1212 metredir.23 köyü vardır.Ayrıca,kendisine bağlı 3 kasabası bulunmaktadır.Bunlar;Aşağıhomurlu,Büyükasdiuşağı ve köşkerdir.

İlçemiz devlet karayolu üzerinde olduğundan gelişmeye çok müsaittir.

Nüfus yoğunluğu 25’dir.İlçenin 1940 daki nüfusu(o zaman merkeze bağlı bir nahiye merkezi ve kendisine bağlı 14 köyü vardı.)9068 idi.

Nahiye merkezi olan Köşkerin 418E+455 olmak üzere 873 nüfusu.Yine Akdoğan denen yerin nüfusu 686 E +813 K olmak üzere 1509 dur.Nahiyenin toplam nüfusu 17 köyü ile birlekte 4265 E +4803 K olmak üzere 9068 dir.(Köşker dahil).

1944 akpınar nahiyesi kırşehirden alınarak yine ilçe olan kamana verilmiştir. Köşkerin nahiye merkezi kaldırılmış ve merkezde 559 E +646K olmak üzere 1205,25 köyü ile birlikte 8357 K +7573 E olmak üzere 15 930 dur.1950 de ; 24 köy ve 17 056 toplam nüfus merkezde ise 1376 dır. Köy sayısı 1951 de 23 e inmiştir. 1955 de ;23 köyü ile birlikte toplam 13 700, merkez nüfus ise 1725 dir.1965 de;köy sayısı 22 ye inmiş şehir nüfusu 3013 toplam nüfus 14 317 dir. 1997 de 26 köy ile birlikte 14 859/15 512, merkezde ise 3732/3764 nüfusa sahiptir. Akpınarın doğusunda paleozoik arazi kırşehir masifinin bir parçası olup mermer ve sistlerden meydana gelmiştir.Mezozoik arazi akpınar Hamit kasabası arasında gabro,Bazalt,Tüf,Radyolit ve çamur taşlarından oluşmuştur.Gabrolar genelde koyu renktedir.Geniş alanda tespit edilen tersiyer arazi ise pilosen yaşlı çakıl taşı kum taşı ve kireç taşı ile temsil edilmektedir.Kuaterner arazi ise dere yataklarında küçük alanlarda mevcutdur.

Yer yüzü şekilleri son derece engebeli geniş bir plato görünümündedir.En yüksek noktaları 1803 metre ile boz bel tepesi ,1783 metre ile keçikale tepesidir.İğdeliöz, Arıöz deresi ve kolları tarafından ilçenin kuzey ve kuzey doğusunda boyları 20 metreye varan kertik vadiler ortaya çıkmıştır.İlçenin yamaçlarında erezyon faktörünün etkisi ile toprak örtüsü yerini anakayaya bırakmıştır.

Karasal iklimin egemen olduğu ilçede yükseltinin etkisi ile kışlar sert geçmektedir.Kış aylarında akpınara düşen kar miktarı ve yerde kalma süresi il merkezine göre daha fazladır. İlkbahar aylarında ısınan havanın yükselmesi ile sıksık Konveksiyonel yağışlar görülmektedir.Kış yağışları ise genelde cephesel yağışlardır.İlkbahar yağışlarını bol alan ilçede zengin bir ot formasyonu dikkati çekmektedir.özellikle Deve Dikeni,Fiğ ,Çoban yastığı yavşan otu ve kekik gibi bitkileri heryerde görmek mümkündür.Akarsu kenarları ile ilçe merkezinde kavak ve söğüt ağaçları dışında orman formasyonu insan faktörüne yenik düşmüştür.


EKONOMİK DURUM


Halkın temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır.Ekilebilir tarım alanları;(186.173 dekar),Sulu ,(18.180 dekar)meyve,sebze dikim alanı (1720 dekar),bağ(2.180 dekar) olmak üzere toplam(208.253 dekardır). (100.837)dekar çayır,mera (27.534)dekar ormanlık ve kavaklık arazisi mecuttur. İlçe 555 adet büyükbaş, 41.155 adet küçükbaş olmak üzere toplam 46.170 adet büyük ve küçük baş hayvan varlığına sahiptir.


İDARİ YAPI


Akpınar Bölge derecesi olarak 5’lik derecede bulunmaktadır.İlçede 6 mahalle, 3Kasaba,23 köy,7 Mezra olmak üzere toplam 51 yerleşim birimi mevcuttur.2000 genel nüfus sayımının tespitine göre ilçe toplam nüfusu,13 349 dur.Bunun 3696 sı ilçe merkezinden ,9653 kişisi ise Kasaba ve Köylerde yaşamaktadır.


TARİHÇESİ


Çevresindeki harabelerden ve elde edilen diğer bilgilerden Hititler(M.Ö 1800-1200) zamanından beri iskam edilen akpınarın o tarihteki ismi henüz bilinmemektedir. Daha sonra Friglerin , Lidyalıların, Makedonyalılıların,Medlerin,Perslerin , Romalıların,Bizanslıların eline geçen Akpınar , 2. Bayezit zamanında Osmanlıların topraklarına dahil olmuştur.Anadolu Selçukluların (1074-1318) zamanında önemli bir yerleşim yeri olan Akpınar ın kuruluşu hakkında bazı söylentiler vardır.

Antalya yöresinden göç ederek, ilçenin Tekhöyük mevkii ne yerleşen yörük oğulları, Yozgat dolaylarından göç ederek buraya bağlı Eldelekli köylerine yerleşen İmamoğlu kabilesi diye bilinen birkaç ailenin ticari ve akrabılık ilişkilerinin gelişmesi sonucu şimdiki akpınar bölgesine yerleşmiş oldukları,bu güne kadar varlıklarını devam ettirdikleri belirtilmektedir. 2. Bir söylentiye göre, Havaliye gelen ve oturacak yer arayan Türk aşiretlerinden bir oba yerleşmek üzere bu bölgede ineleme yaptığı esnada Abdurrahman adında bir çobanın ,koyunlarını sulamak amacıyla su ararken birden bire önüne çıkan suyu görünce şaşırarak ve heyecanla “AKPINAR AKPINAR” diye bağırmaya başlaması üzerine bunu duyan aşiret mensupları çobanın olduğu yere gelerek suyu görürler ve buraya yerleşmeye karar vermişlerdir.

Akpınar 1938 depremine kadar köy hübiyetinde iken depremin yol açtığı büyük hasarın suratlı bir şekilde onarımları için o zamanların bucak merkezi olan köşkerin nahiyeliği kaldırılarak, Bucak teşkilatı 1939 da akpınara taşınmıştır.Bu arada 1938 depreminde harap olan köylerden Dağan ve hacımirza birleştirilerek Akdoğan adı ile kurulmuşlarsada daha sonra doğancı ve Hacımirza köyü yeniden 2 öy haline gelmişler ve doğancı köyünün adı hacıselimli olarak değiştirilmiştir.

1959 da Belediye teşkilatını kuran akpınar 04 .07 .1987 de ilçe olmuş ve yine kırşehire bağlanmıştır.Halen 3 kasaba ,Beldeler hariç 23 köyü bulunmaktadır.


AKPINAR DEPREMİ


19 Nisan 1938 tarihinde öğle üzeri meydana gelen 6.7 şiddetindeki depremde 7’si Akpınarda olmak üzere toplam 149 kişi ölür.Depremin öğle üzeri olması ve çoğu kişilerin tarlalarda bulunması nedeniyle evlerde olanlar ölmüştür.Ölüm zaiyatı az olmakla beraber taş üstünde taş kalmamıştır.

Yurtta büyük üzüntü yaratan bu deprem nedeniyle yazılan destan ve ağıtlardan biri aşağıda alınmıştır.


AKPINAR DEPREMİ İÇİN YAZILAN AĞIT


Ondokuz Nisan’da koptu zelzele
Başımıza gelenler sığmıyor dile
Yüce kadir mevlam sen imdat eyle
Olan zelzeleyi gören ağlasın


Kayaları pambık gibi atıyor
Nice canlar cansız yerde yatıyor
Güç yetmiyor gözlerimiz bakıyor
Sabı sübyan olup ölen ağlasın


Sel oldu akıyor gözümde yaşı
Duvarın altında kaldı gardaşım
Bir kimsem kalmadı,Yaren yoldaşım
Garibim halimi soran ağlasın


Zalim felek kırdı kanadım,kolum
İnleyip duruyor biricik oğlum
Kollarımdan aldı,Şu kahpe ölüm
Körpe fidanları gören ağlasın.


Sağ olan gelirmiş şu garip başa
Akpınar tutuştu yandı ataşa
Yarımızı sarsın hem gazi paşa
Onulmaz yaramı saran ağlasın


Bize yardım eyle baş Vekil Bayar
Askeriye gelmiş ölüyü sayar
Topraktan çıkanı tabuta koyar
Salacaya koyup Yuyan ağlasın


Karalar bağladı şu mahzum millet
Halimize ağlar Çakmakla İsmet
Bu nasıl tecelli bu nasıl kısmet
Takdiri İlahi diyen ağlasın


Kader böyle imiş ne gelir elde
Eğlenip kalınmaz gayri bu yerde
Başımıza gelen söylesin dilde
Destanı okuyup duyan ağlasın
Satır başı bırakma

İLETİŞİM İÇİN;
TEL:05452219871
E-MAİL:dogansamet_40@hotmail.com

A.Samet DOĞAN